Kielce

Cerkiew św. Mikołaja Cudotwórcy

KIELCE 2

W Kielcach stacjonował 6. Pułk Strzelców. Jego dowódca pułkownik Zdanowicz i ks. Andrzej Zenkowicz byli inicjatorami budowy cerkwi pułkowej. Kamień węgielny położono 14 listopada 1901 roku. Cerkiew usytuowano w zachodniej części miasta, u zbiegu ulic Chęcińskiej i Karczowskiej. Projektantem cerkwi był profesor architektury Sołowjow, budowniczym inżynier Korolew. Półokrągłą kopułę umieszczono na bębnach z szesnastoma oknami. Wysokość jej wynosiła 34 metry. Główny zarys cerkwi zamykały cztery mniejsze kopułki ustawione na bębnach z siedmioma oknami. Nad wejściem znajdowała się niewysoka dzwonnica z siedmioma dzwonami. Pozłacany ikonostas wykonano w moskiewskiej pracowni Terezy. Ikony były kopiami malarstwa z soboru w Kijowie. Cerkiew miała centralne ogrzewanie i mieściła dziewięćset osób. Główny ołtarz wyświęcono 14 maja 1904 roku. Koszt budowy cerkwi wyniósł 65 tys. rubli. W 1916 roku cerkiew zajęła armia austriacka, na obóz jeniecki, zaś później zamieniono ją na magazyn. Zdewastowaną świątynię w 1926 roku przeznaczono na kościół garnizonowy. Cerkiew poddano remontowi, zachowując jej pierwotny zewnętrzny wygląd. Literatura: Vl.Nik.: Gorod Kelcy (osvjaśćenie pridela vojennoj cerkvi, 20.03.1904 g.).ChVEV 1904,s. 186; Postrojka cerkvi v Kel’cach s otkrytiem prichoda. ChVEV 1880, s. 257; Ukaz Sv. Sinoda 20.05.1885 g. za Nr 1745, ob ućreżdenii ćetyrech dolżnostej pomośćnikov nastojatelej pri cerkvach Plockoj, Lomżinskoj, Petrokovskoj i Keleckoj i o naimenovanii soborami pravoslavnych cerkvej vo vsech 9-ti gubernskich gorodach Cholmsko-Varśavskoj eparchii. ChVEV 1885, s.161; Archipastyrskoe obozrenie cerkvej Cholmsko-Varśavskoj eparchii v avguste 1885 g. ChVEV 1885, s.264; Obnovlenie ot nastojatelja Keleckago sobora. ChVEV1889,s.344; 1892,s.184; Iz otceta Keleckago cerkovno-prichodskago popićitel 8217;stva. ChVEV 1890,s. 35; Ot nastojatelja Keleckago sobora (o służbe v domaśnej cerkvi v Buske priezdżajuśćim lećica). ChVEV 1893,s.142; 1897,s.148; 1898,s.109; 1899,s.125; Pałomnićestvo Keleckich gimnazistov v gorod Kiev. ChVEV 1898,s. 314-5; Osvjaśćenie obnovlennoj sobornoj cerkvi v gor. Kelcach.ChVEV 1901,s.550-1; EFIMOV N.: Zakladka chrama v gor. Kel 8217;cach. ChVEV 1901,s.605-6; Poseśćenie archiepiskopom Ieronimom gorodov Radoma i Kelc. ChVEV 1902,s.214-6; Poseśćenie archiepiskopom Ieronimom ućebnych zavedenij gor. Kel8217;c. ChVEV 1902,s. 241-4; G.B.Ć.: Poezdka keleckich gimnazistov v gor. Kiev. ChVEV 1902,s.289-291; K voprosu ob otkrytii pravoslavnych prichodov v Plocke i Kel 8217;cach. Voskresnoe Ćtenie 1929, nr 15, s. 258; O prichodach v Plocke i Kel’cach. Voskresnoe Ćtenie 1928, nr 27, s. 431-2; Z.S., M.G.: V Keleckom pravoslavnom prichode. CV 1972, II, 24-25, il.; Lodzinsko-poznanskaja eparchija 8211; kelce. cv 1980, X-XII, 45-6; GAWRYŚ C.: Wysepka na morzu. (Prawosławna parafia w KIelcach). Więź 1992, nr 3, s. 92-106; W Ostrowcu Kieleckim w fabrycznej sali nabożeństwa były odprawiane przez o. Atanazego (Martos) hieromnicha w latach (1932-1934). Afanasij (Martos) archiep.: Na Nive Christovoj, Novogrudskie Eparchial’nye Vedomosti 2004, nr 8(57), s. 10;