Łapy

Cerkiew św. Mikołaja Cudotwórcy

ŁAPY 1

Budowa kolei warszawsko – petersburskiej, którą uruchomiono 18 maja 1862 roku spowodowała napływ prawosławnych robotników z Rosji i okolic Białegostoku. W 1898 roku Prawosławny Chełmsko – Warszawski Duchowny Konsystorz powołał do życia w miejscowości Łapy parafię. Cerkiew wyświęcona 30 kwietnia 1989 roku, aż do 1906 roku mieściła się w pomieszczeniu szkoły kolejowo – drogowej. W 1903 roku powstał komitet budowy cerkwi, którego członkowie postanowili dobrowolnie się opodatkować, potrącając co miesiąc z listy płacy składkę na budowę cerkwi. Komitet pod przewodnictwem naczelnika 5 odcinka trakcji Michaił Michałowicz Iwanow zebrał czternaście tysięcy rubli. Głownym ofiarodawcą był o. Jan Kronsztadzki. W tym też roku dokonano położono kamień węgielny pod cerkiew zlokalizowaną przy dzisiejszej ulicy Sikorskiego 5. Plac o wymiarach 28 sążni długości i 16 sążni szerokości (448 sążni kw.) był położony równolegle do torów kolejowych w odległości zaledwie 20 m od budynku cerkwi. Świątynia została zbudowana według projektu z Moskwy inżyniera architetka G. Guneta. Cerkiew murowana na planie krzyża z czerwonej cegły, z półokrągłym ołtarzem, z dwoma bocznymi drzwiami – zwieńczona pozłoconymi krzyżami na dwóch kopułach, pokryta blachą. Wymiary – długość 21, 44 metra, a szerokość 12,50 metra mogła pomieścić 500-600 osób. Ikonostas został przeniesiony z cerkwi urządzonej przy szkole kolejowo – drogowej, uzupełniony pozłoconymi rzeźbami. W oknach powstawiano kolorowe szkła. Na dzwonnicy zawieszony został dzwon o wadze 102 pudów i 30 funtów. Cerkiew uroczyście wyświęcono 2 grudnia 1906 roku. W odrodzonej Polsce cerkiew w 1920 roku cerkiew została rozebrana. Z rozebranej cegły został w Łapach zbudowany kościół katolicki. Literatura: V. A. Pavlov, Stancja Lapy (SPB.-Varś. Ż. D.), LEV 1890, nr 44, s. 361; ChVEV 1898, s. 133, 199; Lapy 8211; stancija Petersbursko-Varśavskoj żeleznoj dorogi, ChVEV 1898, s. 206-208; Ieronim arch., Reć skazannaja po osvjaśćenii novoustroennoj cerkvi na stancji „Lapy” Lomżinskoj guberni, ChVEV 1898, s. 206-208; Zakladka cerkvi pri St. „Lapy”, ChVEV 1903, s. 542; VEL 1906, s. 557; Nikanor arch., Slovo skazannoe pri osvjaśćenija chrama na st. Lapy, VEL 1906, s. 1995-197; T. Teodorović, Osvjaśćenie żeleznodorożnoj cerkvi na stancii Lapy S-Peterburgsko-Varśavskoj żeleznoj dorogi, VEL 1906, s. 197-198; Pożertvovanija na cerkov’: VEL 1909, s. 221; 1912, s. 1, 15, 116-118, 185; 1914, s. 345; Vstreća pożertvovanij v Lapskuju cerkov (ikony sv. Spiridona Trimifuntskago Ćudotvorca), VEL 1910, nr 17, s. 234; 1913, s. 177; 357; Ruch służbowy: ChVEV 1898, s. 133, 199; VEL 1906, s. 57; 1908, s. 153; 1909, s. 48, 49, 114, 123, 221; 1912, s. 198, 305; 1913, s. 177, 357; 1914, s. 172; 1915, s. 184, 233; A. Małek, Prawosławna cerkiew pw. św. Mikołaja w Łapach, „Białostocczyzna” 1995, nr 2, s. 91-93; 125 lat Zakładów Naprawczych Taboru Kolejowego w Łapach S. A. (1870-1995), Łapy 1995; A. Troc, Żelezno-dorożnaja cerkiew w Łapach, „Przegląd Prawosławny 8221; 2000, nr 11, s. 32-33;