Stanisławowo

Cerkiew św. męczennicy Aleksandry

IMG_5386

Niezwłocznie po sprowadzeniu rosyjskich chłopów wybudowano cerkiew. Znajdowała się w jednej z największych wsi, w odległości pięciu wiorst od twierdzy Modlin. Projekt cerkwi opracował Jan Jakub Gay. Kamień węgielny położono 10 maja 1844 roku, konsekracji dokonano 29 sierpnia 1846 roku. Jako budulca użyto wypalanej cegły. Świątynię wieńczyło pięć kopuł. Koszt budowy wyniósł 30 tys. rubli. W dniu wyświęcenia parafia liczyła czterystu wiernych. W 1900 roku mistrzowie ze szkoły ikonopisców w Hołuju niedaleko Moskwy wykonali wewnątrz freski. Podczas I wojny światowej cerkiew bardzo ucierpiała, została uszkodzona. W 1930 roku władze podjęły decyzję o jej rozbiórce. Liczna grupa prawosławnych wiernych, nie zważając na trudności i nieprzychylny stosunek władz państwowych, rozpoczęła budowę nowej cerkwi według projektu Bogdana Lewandwoskiego. Ukończono ja w 1938 roku. Wyposażenie cerkwi pochodziło z rozebranej cerkwi w Modlinie. Niewielka jednokopułowa cerkiew jest świątynią parafialną parafii prawosławnej w Stanisławowie. Literatura: Do cerkwi Aleksandrinskoj kolonii (Stanisławowo) należała cerkiew w Płońsku. ChVEV 1886, s. 326; Poseśćenie Avgustejśimi Osobami Aleksandrinskoj v russkich kolonijach cerkvi. ChVEV 1888, s. 234; ŻACHANOVIĆ M. prot.: Poseśćenie Russkoj Aleksandrinskoj kolonii Leontiem archiepiskopom cholmsko-varśavskim. ChVEV 1890, s. 271-2; Perećeslenie Aleksandrinskoj cerkvi v russkich kolonijach v 1-j varśavskij okrug (iz Plockago). ChVEV 1891, s. 366; Perećeslenie Aleksandrinskoj v russkich kolonijach cerkvi iż 1-go vo 2-j Varśavskij blagoćinnićeskij okrug i podćinenie Varśavskoj cerkvi vedeniju blagoćinnago 1-go Varśavskago okruga. ChVEV 1892, s. 167; Iz aleksandrinskoj kolonii varśavskoj gubernii. ChVEV 1896, s. 258; TORSKIJ Vasilij sv.: Aleksandrinskij pravoslavnyj prichod i chram v russkich kolonijach Varśavskoj gubernii. ChVEV 1896, s. 277-9; 1896,s.286-8; O poseśćenii Vysokopreośviaszennejszym Flavianom śv. Aleksandrinskoj v russkich koloniach cerkvi varszavsko gubernii ChVEV 1897, s. 331-2; TORSKIJ Vasilij sv.: Ikonopisnaja śkola v s. Cholue, Vladimirskoj gub. i eja zivopisnyja raboty v Svjato-Aleksandrinskoj v russkich kolonijach cerkvi chomsko-varśavskoj eparchii. ChVEV 1901, s. 50-2; TORSKIJ Vasilij sv.: Prichodskoj prazdnik drevonasażdenija vokrug sv.Aleksandrinskoj cerkvi  ;Russkich koloniji; Varśavskoj gubernii. ChVEV 1902, s. 170-1; N.S.: Mitropoliće bogoslużenie v kol. Stanislavovo. CV 1966, V, 2-3. KOZLOVSKIJ Roscislav sv.: Pravoslavnyj prichod v Stanislavove. CV 1971, V-VI, 22-24, il.; WOŹNIAK Andrzej: Kartki z dziejów prawosławnej parafii św. Aleksandry w Stanisławowie koło Modlina. Etnografia Polska 2001, z. 1/2, s. 183-194. Sum. TYMOTEUSZ (Sawczuk) hieromnich: Uroczystości w Stanisławowie. WPAKP 2005, VI, 7, il.; RAJECKI Piotr ks.: Parafia św. męczennicy Aleksandry w Stanisławowie koło Pomiechówka, [w:] Kalendarz Prawosławny na 2006 r., s. 175-182, il.;